اگر کودک چهار ساله دارید.

-          فصل اول: رشد حرکتی

کودک چهار ساله عاشق تحرک است و فعالیتهای فیزیکی اش نسبت به قبل آشکارا افزایش یافته است.وقتی کار تازه ای یاد می گیرد ، بی نهایت احساس غرور می کند.در تمام طول روز فریادهای او را می شنویم که می گوید:"بابا من را ببین! مامان ! به من نگاه کن!"

برای کمک کردن به او عجله نکنید.منتظر بمانید ببینید آیا خودش از شما تقاضای کمک می کند یا خیر؟ ممکن است برای سر خوردن با شکم از سرسره یا حرکت روی میله ها کمک بخواهد یا فقط نیاز به تشویق داشته باشد.حتی اگر کاری را درست انجام نمی دهد ، به او خرده نگیرید، زیرا ممکن است دست از تلاش بردارد.

این نکته اهمیت دارد که فرزندتان متقاعد شود نیاز او به جنب و جوش را می پذیرید .به اندازه کافی به او امکان فعالیت بدهید و در عین حال محدودیتهای لازم را قائل شوید تا از سلامت او اطمینان حاصل کنید.

این سن بهترین زمان برای شروع برنامه های ورزشی است که باعث ایجاد خلاقیت می شود (از جمله شنا و ژیمناستیک).یعنی ورزشهایی که از طریق آنها ، کودک بتواند از توانائیهای جسمی تازه اش برای پیشرفت مهارتهای حرکتی ، بهره ببرد.قبل از هرکار فراموش نکنید هدف ، کشف ستاره های ورزشی نیست!

اگر می خواهید کودکی سرزنده داشته باشید به او آزادی عمل بدهید و کارهای او را تشویق کنید.امکاناتی در اختیارش بگذارید تا بتواند همه انرژی اش را تخلیه کند.به این ترتیب فرزندتان از نظر احساسی دچار محدودیت نمی شود.

-          فصل دوم:مهارتهای حرکتی ظریف

همچنان که بازی کودک خود را تماشا می کنید ، از مهارت خارق العاده و خلاقیتی که در کارهایش نشان می دهد ، حیرت خواهید کرد.او در این سن ، در زمینه مهارتهای حرکتی ظریف به اوج شکوفایی خود رسیده است.او قادر است ریلهای قطارش را به هم وصل کند یا دکمه های بلوزش را ببندد.در این سن، هماهنگی بین دست و چشم کودکتان بیشتر می شود و استعداد بیشتری در مرتب کردن لگو ها و جورچینها از خود بروز می دهد.

از آنجایی که فرزندتان در این سن وارد مرحله مهمی از خلاقیت می شود، نقاشی یکی از فعالیتهای بسیار مهم برای او محسوب می شود.او در حین نقاشی چگونگی کنترل خطوط و شکلها را فرا می گیرد ، درک عمیق تری نسبت به دنیای اطراف پیدا می کند و می تواند افکار و احساسات خود را بیان کند.اطمینان حاصل کنید که وسایل لازم از جمله کاغذ ، مداد شمعی، ماژیک را به وفور در اختیارش قرار داده اید.او را تشویق کنید و از تصحیح نقاشی هایش اجتناب ورزید.او فکری به خاطرش می رسد و با تمرکز بیشتری نسبت به زمانی که کوچکتر بود ،سخت تلاش می کند تا کار خود را به پایان برساند.

اگر کنار فرزندتان نشسته اید و او را در انجام کاری دچار مشکل شده است ، منتظر بمانید تا خودش از شما بخواهد کمکش کنید.حل مشکلات بخشی از انجام کار است.علاوه بر همه اینها ، اجازه دهید کودکتان به فعالیتهای خود جهت بخشد.

از انتقاد کردن در باره آنچه خلق می کند ، اجتناب کنید.خلاقیت بخشی از وجود کودک است حتی اگر به نظر شما ، زیبا نباشد! زمانی که خلاقیتی از خود بروز می دهد  و نگران شدید که برداشت اشتباه کرده باشید بگوئید:"درباره آن بیشتر برایم توضیح بده!". ازتکرار بیش از اندازه جمله "خیلی عالی است" اجتناب کنید و به جای آن در باره بخشی از اثرش اظهار نظر کنید" من از رنگهایی که برای آسمان به کار برده ای خوشم میاد" یا " حالت خمیده این خطها را دوست دارم"

-          فصل سوم:رشد زبانی

اگر با کودک چهارساله خود حرف می زنید و فراموش می کنید که او فقط چهار سال دارد برای این است که او بسیار حرف می زند!او اجتماعی شده و درباره خودش یا دیگران، با هرکسی که می بیند حرف می زند.زبان کودک شما متنوع و غنی است.او از بازی با کلمات با استفاده از وزن آنها لذت می برد(می خوام برم تو کلاهم از نوک کلاغ سیاهم)...یا بیش از حد اغراق می کند( یک میلیون تا دوستون دارم)...شوخی های ساده برای خنداندن دیگران(دیروز تو باغ وحش یک جوجه گوریل دیدم)

در این سن هنوز اشتباهات آشکاری در سخن گفتن مرتکب میشوند.مثلا "دوزید" به جای "دوخت" .طبیعی است که کودک چهارساله گاهی دچار لکنت زبان شود.چنین حالتی زمانی پیش می آید که جریان ذهن کودک سریعتر از حرفهای اوست.اصولا وقتی هیجان زده می شود.از گفتن عباراتی مثل "شمرده تر صحبت کن" یا " از اول بگو" خودداری کنید. در عوض با کودکتان آهسته و آرام صحبت کنید تا الگوی مناسبی باشید.

شاید او از بیان احساس واقعی خود می ترسد .در این مواقع هنگامی که در حال صحبت است، به او اطمینان دهید بدون انتقاد به حرفهایش گوش می دهید.حرفش را قطع نکنید و تشویقش کنید احساساتش را بیان کند(به خصوص خشم را)

کودک چهار ساله شما می تواند مفهوم درخواستهای شما را درک کند و از خواسته ها پیروی کند.

بهترین روش برای رشد مهارتهای کلامی ، حرف زدن با شماست.وقتی با کودک حرف می زنید به این نکته توجه کنید که او باید پیام را درک کند تا بتواند پاسخ دهد. هرروز زمانی در حدود 15  دقیقه را در نظر بگیرید که به تنهایی و به هیچ مزاحمتی او را مورد توجه خاص قرار دهید و با هم صحبت کنید.شنونده خوبی باشید و از طریق چشم با او ارتباط مستقیم برقرار کنید.

در طول یک گفتگوی خانوادگی، دیگران را ترغیب کنید تا به کودکتان امکان صحبت بدهند و نظر او را تائید کنند. اگر او بی وقفه صحبت می کند هرگز او را پرحرف خطاب نکنید و یا نگوئید "هنوز حرفت تمام نشده؟"...بلکه می توانید بگوئید:" دلم می خواست باز هم گوش کنم ولی حالا نوبت خواهرت است که حرف بزند.لطفا بعدا راجع بهش باهام صحبت کن!"...

کتاب خواندن نیز برای فرزندتان بسیار اهمیت دارد.به این ترتیب تلفظ، گنجینه واژگان و درک مطلب در او تقویت می شود.

همیشه الگوی خوبی برای مهارتهای گفتاری اش باشید.او عمدتا از شما یاد می گیرد که چگونه با دیگران صحبت کند.اگر با کودکتان حرف می زنید، به آنچه می گوید ، گوش کنید و برایش فضای آرامی فراهم کنید ..جایی که همه افکار و احساساتش – حتی احساسات منفی- پذیرفته شده است.

 *منبع: کتاب کلیدهای رفتار با کودک ۴ ساله/ نوشته خانم مری والاس